«بیرو» در دام مهلک اعتماد به‌ نفس کاذب! روانکاوی یک اشتباه وحشتناک 

به گزارش مجله خبری نگار، پرسپولیس در اولین تجربه رسمی سرمربیگری «اوسمار» و در هفته شانزدهم لیگ برتر به مصاف آلومینیوم اراک رفت که با اشتباه عجیب «بیرانوند» از میانه زمین گل اول را دریافت کرد. سوپرگل «امیر نوری» باعث شد تا پرسپولیس در این بازی با نتیجه یک بر صفر شکست بخورد و بیرانوند که رکورددار دستکش طلایی در فوتبال ایران است، مورد انتقاد قرار بگیرد. در این‌که او دروازه‌بان بسیار خوبی است، شکی نیست، اما بعضی‌ها دلیل شکست اخیر پرسپولیس را به او نسبت دادند و مدعی شدند که در این بازی، نتیجه اعتمادبه‌نفس کاذب بیرانوند را دیدیم که فکر می‌کند چارچوب دروازه را خیلی خوب می‌شناسد و گاهی از خط دروازه، فاصله زیادی می‌گیرد. به همین بهانه، از اعتماد به نفس کاذب خواهیم گفت که چه علایمی دارد و باید چه کنیم تا در دام آن نیفتیم.

اعتمادبه‌نفس واقعی یا کاذب

اعتمادبه‌نفس به باوری که درباره توانایی خود در یک موضوع خاص داریم، اطلاق می‌شود. به عبارت دیگر یعنی چقدر خود را در یک کار خوب ارزیابی می‌کنیم. داشتن اعتماد به نفس، لازمه پیشرفت، رشد اجتماعی، پایداری در راه رسیدن به هدف و ... است. از آن طرف، اعتمادبه‌نفس کاذب یعنی بیش برآورد توانایی خود در یک موضوع. جالب است بدانید یکی از بزرگ‌ترین سوگیری‌های مغز انسان، سوگیری اعتمادبه‌نفس کاذب است. شما می‌توانید اعتماد به نفس کاذب را در دیگران به‌راحتی تشخیص دهید، اما در خودتان نه. ما بسیار بیشتر از آن‌چه تصور می‌کنیم در برابر اعتماد به نفس کاذب آسیب‌پذیر هستیم؛ بنابراین باید به شناخت خوبی درباره آن دست یابیم تا نتواند مانع رسیدن ما به موفقیت و آرامش شود.

اعتمادبه‌نفس کاذب در کمین ۲ دسته از افراد

اعتمادبه‌نفس کاذب در دو حالت و برای دو دسته افراد پیش می‌آید که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

۱ مبتدی و تازه کارها| دسته اول، افراد مبتدی که بسیار تازه کار هستند و با دانش بسیار کم، فکر می‌کنند که بسیار بلدند. این افراد در فضای مجازی بسیار زیاد هستند. کسانی که فکر می‌کنند با دانش و مهارت اولیه توان حل مسائل را دارند. علت این نوع اعتماد به نفس کاذب، نداشتن دانش درباره پیچیدگی‌های آن موضوع است. فرد ظاهر یک کار را دیده و فکر کرده که یاد گرفته است، اما در واقع جزئیات بسیاری وجود دارد که حتی از وجود آن‌ها مطلع نیست، چه برسد به آن‌که یاد داشته باشد. این نوع افراد معمولا سروصدای زیادی دارند و بیشتر از توانایی خود ادعا دارند.

۲ موفق و حرفه‌ای‌ها| حالت دوم، برای افراد حرفه‌ای و موفق پیش می‌آید که باز هم توانایی خود را بیش از میزان واقعی آن برآورد می‌کنند. در واقع این‌جا فرد مشکل یا رقیب را کوچک قلمداد می‌کند و برای شکست او آمادگی کافی اتخاذ نمی‌کند. چنین فردی اگر دچار اعتماد به نفس کاذب شود، بعد از کسب و تجربه چند موفقیت، دست از تلاش، یادگیری و تمرین برداشته و خود را همه چیز تمام فرض می‌کند. در نتیجه در مواجهه با مشکلات یا رقیبی که دست کم گرفته شده، آمادگی کافی نخواهد داشت و از همین جا ضربه خواهد خورد. البته درباره بیرانوند، چون ما اطلاعات کافی درباره میزان تمرینات، تلاش و ... او نداریم، نمی‌توان به خاطر یک یا حتی چند اشتباه مدعی شد که قطعا دچار اعتمادبه‌نفس کاذب شده است. اما این خطر در کمین او هست و باید بیشتر مراقب باشد که چنین احساسی به او دست ندهد.

رسیدن به اوج می‌تواند دقیقا شروع شکست یا سقوط باشد

رمز موفقیت، یادگیری و تمرین مستمر است و برای حفظ موفقیت هم باید با استمرار بیشتر تلاش کرد. هنگامی که به قله رسیدیم، نباید فکر کنیم که کار تمام است چراکه دقیقا نقطه شروع شکست و سقوط خواهد بود. در واقع در این حالت اعتماد به نفس کاذب، هم عرض غرور خواهد بود و غرور هم باعث کاهش «ترصد» خواهد شد؛ ترصد یعنی اطراف را پاییدن، مراقب شرایط و رقبا بودن.

کاهش ترصد همیشه باعث مشکل خواهد شد و احتمال خطا و شکست را بالا می‌برد. مثلا هنگام رانندگی، اگر تمام حواس راننده جمع نباشد، احتمال بروز حادثه بسیار بالا می‌رود. معمولا هم تصادفات شدید را افرادی تجربه می‌کنند که خود را راننده بسیار خوبی می‌دانند، چون میزان توجه و ترصد کم می‌شود، خود را مستثنی از قوانین می‌دانندو در نتیجه حادثه تلخ و شکست برای‌شان اتفاق می‌افتد.

منبع: خراسان